Việc ra đời Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương cách nay 20 năm là một sự kiện rất quan trọng trong sự nghiệp đổi mới nền văn học, nghệ thuật nước nhà. Đó là một giải pháp mang tính đột phá nhằm khắc phục những điểm yếu kém, bất cập mà chúng ta đã thấy từ lâu.

    Trung thành với những mục tiêu và nguyên tắc hoạt động của mình, 20 năm qua, Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương đã trở thành trung tâm tập hợp, đoàn kết và phát huy tài năng của các nhà hoạt động lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật cả nước nhằm truyền bá sâu rộng và đưa các quan điểm, tư tưởng, đường lối văn nghệ của Đảng vào cuộc sống.

    Hoạt động lý luận, phê bình vừa là một khoa học vừa là một nghệ thuật, nó có tác dụng gợi mở cho sáng tác, hướng dẫn dư luận, đồng thời phát hiện, khẳng định các giá trị mới. Trước những vấn đề có tính đặc thù như thế, Hội đồng đã tập trung trí tuệ tập thể để tìm ra những phương thức hoạt động thích hợp và có hiệu quả nhất. Qua quá trình tìm tòi và lựa chọn, các cuộc hội thảo khoa học mà Hội đồng đã tổ chức đều nhắm trúng những vấn đề mà giới sáng tác đang quan tâm và còn nhiều ý kiến khác nhau. Đó là vấn đề tôn trọng quyền tự do sáng tạo dưới ánh sáng đổi mới của Đảng, đó là vấn đề sáng tác về đề tài lịch sử, đó là sự lựa chọn các phương pháp sáng tác... Hội đồng cũng rất coi trọng việc học tập, kế thừa các di sản lý luận của cha ông, việc mở rộng các chức năng của văn nghệ, việc trẻ hoá đội ngũ và việc tiếp thu có chọn lọc các trào lưu lý luận từ bên ngoài. Kết quả của các cuộc hội thảo được chuẩn bị công phu đó đã có tác dụng truyền cảm hứng cho giới sáng tác, giải đáp những băn khoăn trước những vấn đề rất mới mà cuộc sống đang đặt ra.

    Ngoài các cuộc hội thảo khoa học mang tính lý luận, Hội đồng thường xuyên đẩy mạnh công tác phê bình, coi phê bình là động lực để đẩy mạnh sáng tác. Trong công tác khó khăn và tế nhị này, Hội đồng đã cố gắng đề cao tính chất học thuật, khắc phục bệnh phê bình cảm tính, phê bình một chiều, phê bình cánh hẩu. Đồng thời, hội đồng đã tiến hành các cuộc khảo sát một số cơ quan báo chí, xuất bản và khoa Văn của các trường đại học. Qua đó đã nắm bắt nhiều vấn đề đặt ra cho việc đào tạo đội ngũ kế cận.

    Từ công tác phê bình, khảo sát và theo dõi tình hình chung, Hội đồng đã tiến hành làm đề án Chống các quan điểm sai trái trong văn học nghệ thuật, chủ động tham gia vào cuộc đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

    Thực tiễn chỉ ra rằng công tác lý luận, phê bình gắn rất chặt với công tác nghiên cứu. Hội đồng đã sớm nhận ra điều đó và đã hoàn thành một số công trình nghiên cứu khoa học có giá trị tổng kết cao và đề xuất nhiều vấn đề mới.

    Nhằm củng cố mặt trận tư tưởng trong văn học, nghệ thuật, Hội đồng đã thường xuyên tổ chức các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ cho lãnh đạo các hội văn học, nghệ thuật địa phương, các chuyên viên tuyên giáo các Tỉnh uỷ/Thành uỷ, các biên tập viên thuộc các cơ quan báo chí, xuất bản. Ngoài việc cung cấp thông tin, các học viên còn được nghe các báo cáo chuyên đề nhằm nâng cao nhận thức và năng lực thẩm định, đánh giá tác phẩm văn học, nghệ thuật. Đây chính là lực lượng tham gia bảo vệ định hướng cho các hoạt động văn học, nghệ thuật ở trung ương và các địa phương.

    Là một người nhiều năm công tác ở Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam và Hội Nhà văn Việt Nam, tôi đánh giá rất cao và chân thành cảm ơn sự phối hợp hoạt động và sự giúp đỡ có hiệu quả của Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương. Các hoạt động phong phú và nhiều sáng tạo của Hội đồng đã có tác động rất lớn đối với các hội chuyên ngành ở trung ương và địa phương. Đặc biệt, việc xuất bản tạp chí Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật và trao tặng giải thưởng hằng năm cho các tác phẩm lý luận, phê bình đã trực tiếp ghi nhận thành tựu, cổ vũ, động viên đội ngũ lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật gồm nhiều thế hệ của chúng ta.

    Những thành tựu to lớn của Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương 20 năm qua đã góp phần quan trọng vào tiến trình đổi mới của nền văn học, nghệ thuật nước nhà.

    Vui mừng và trân trọng những thành tựu vẻ vang của Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương 20 năm qua, tôi tin tưởng sâu sắc rằng trong những năm tháng tới đây, Hội đồng sẽ tiếp tục thu được nhiều thành tích hơn nữa, đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng con người và văn hoá Việt Nam trong tình hình mới.

    Xin trân trọng cảm ơn !