Tại thời khắc kỷ niệm mốc son 20 năm thành lập Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương hôm nay, tôi có vinh dự và may mắn được phát biểu đôi điều cảm nghĩ cá nhân về quá trình xây dựng và phát triển đáng nhớ của Hội đồng ta. Trước hết, tôi bày tỏ sự hoan nghênh và đồng tình với bản Báo cáo tổng kết mang tính khái quát và hàm súc của PGS.TS, nhà văn Nguyễn Thế kỷ, Chủ tịch Hội đồng về chặng đường phấn đấu gian nan, nhưng rất đỗi tự hào của tập thể cán bộ, nhân viên Hội đồng dưới sự chỉ đạo của Ban Bí thư Trung ương Đảng và sự quản lý của Ban Tuyên giáo Trung ương. Tôi vui mừng nghe ý kiến chỉ đạo của đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, trong đó khẳng định, đánh giá cao những thành tựu lớn, những đóng góp quan trọng của Hội đồng trong 20 năm qua.
Là người có mặt từ đầu cùng các đồng chí Đỗ Kim Cuông, Vụ trưởng Vụ Văn hóa - Văn nghệ; Đinh Xuân Dũng, Vụ trưởng Vụ xuất bản; Vũ Duy Thông, Vụ trưởng Vụ Báo chí của Ban Tuyên giáo Trung ương tham gia soạn thảo Đề án thành lập Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương vào năm 2003 để trình Ban Bí thư, dưới sự chỉ đạo trực tiếp và sát sao của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm, lúc đó là Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương, tôi thấm thía nỗi vất vả, gian truân trong buổi đầu trứng nước, vừa làm, vừa rút kinh nghiệm để bổ sung, hoàn chỉnh nội dung và phương thức hoạt động, vừa đồng thời triển khai xây dựng cơ sở vật chất - kĩ thuật phục vụ các hoạt động của Hội đồng từ hai bàn tay trắng. Nhận được sự quan tâm sâu sắc của Ban Bí thư Trung ương Đảng và Ban Tư tưởng – Văn hóa Trung ương, cùng với sự nỗ lực chủ quan của Thường trực Hội đồng và tập thể cán bộ, nhân viên; sự hợp tác, giúp đỡ của Văn phòng Trung ương Đảng và các ban, ngành chức năng ở Trung ương và địa phương; sự cổ cổ vũ, đóng góp trí tuệ của các nhà khoa học ở các viện nghiên cứu, các trường đại học có ngành khoa học xã hội, nhân văn, các văn nghệ sĩ..., có thể nói, bước sang nhiệm kỳ thứ hai, hoạt động của Hội đồng đã đi vào nền nếp; trụ sở mới của Hội đồng đã hiện diện ở số nhà 175 Nguyễn Thái Học, ngày càng được chỉnh trang, thật sự là “mái nhà chung” của văn nghệ sĩ, của các nhà khoa học chuyên sâu về văn hóa - văn nghệ lui tới bàn thảo, đề xuất nhiều ý kiến có giá trị, nhất là về nội dung nghiên cứu, sinh hoạt khoa học, học thuật - một trong những chức năng quan trọng của Hội đồng. Đặc biệt, trong thời kỳ triển khai Nghị quyết 23 của Bộ Chính trị từ năm 2008 về “Xây dựng và phát triển văn học, nghệ thuật Việt Nam trong thời kỳ mới”; đi liền đó là quá trình triển khai 4 đề tài khoa học cấp Nhà nước do Ban Bí thư giao cho Hội đồng chủ trì trong nhiệm kỳ thứ 3, nhằm thực hiện một nhiệm vụ quan trọng đã được ghi trong Nghị quyết Đại hội X của Đảng là “từng bước xây dựng hệ thống lý luận văn nghệ Việt Nam”, tôi nhận rõ tỉnh cảm sâu sắc và trách nhiệm cao của cấp trên, nhất là của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã thường xuyên dành cho Hội đồng. Thông qua các hoạt động khoa học; các chuyến đi nghiên cứu thực tiễn văn hóa, văn nghệ ở hầu hầu khắp các tỉnh, thành phố; các đợt tập huấn lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật được tiến hành thường xuyên ở hai miền Nam - Bắc, v.v…, tôi vui mừng nhận thấy, chủ trương của Ban Bí thư thành lập Hội đồng là hoàn hoàn toàn đúng đắn; và thành tựu của Hội đồng trong 20 năm qua đã chứng tỏ vị thế của Hội đồng, được văn nghệ sĩ và xã hội khẳng định, uy tín của Hội đồng ngày càng được tỏa lan.
Với riêng tôi, được Ban Bí thư giao trọng trách là Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng 2 khóa; sau đó là Chủ tịch Hội đồng nhiệm kỳ thứ 3 từ năm 2011 đến năm 2016, tôi chân thành cảm ơn Ban Bí thư, lãnh đạo Ban Tuyên giáo Trung ương đã tạo điều kiện thuận lợi để tôi hoàn thành trọng trách. Tôi cảm ơn các đồng chí trong Thường trực Hội đồng các khóa cùng tập thể Hội đồng đã đồng lòng, hợp sức triển khai có hiệu quả các hoạt động của Hội đồng. Tôi ngày càng thấm thía rằng, được làm việc liên tục trong 15 năm qua, Hội đồng thật sự là một trường học lớn, đào tạo, bồi đắp tri thức cho cá nhân tôi về một lĩnh vực đặc biệt quan trọng và tinh tế của văn hóa, luôn nảy sinh nhiều vấn đề mới mẻ và phức tạp. Tôi biết ơn các nhà khoa học, lãnh đạo các hội chuyên ngành, các văn nghệ sĩ gạo cội - mà thông qua mỗi bài tham luận cùng các ý kiến trong các cuộc hội thảo, tọa đàm khoa học; đặc biệt là khi được cấp trên giao làm Chủ tịch Hội đồng và là Chủ nhiệm Đề án khoa học cấp Nhà nước:“Từng bước xây dựng hệ thống lý luận văn nghệ Việt Nam”, gồm 4 đề tài cấp Nhà nước, đã thật sự giúp tôi học hỏi và trưởng thành rất nhiều, bản thân được làm giầu thêm tri thức và phương pháp luận mỹ học mác-xít. Tôi cảm ơn các đồng chí lãnh đạo Ban Tuyên giáo, Chủ tịch Hội Văn học, nghệ thuật các địa phương, nhất là Thành ủy, Ban Tuyên giáo Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, đã sát cánh phối hợp công tác, tạo điều kiện để Hội đồng nắm bắt bản chất thực trạng của tình hình văn hóa - văn nghệ trên địa bàn; qua đó đề xuất, kiến nghị nhiều giải pháp thiết thực giúp Hội đồng có cách nhìn sát thực; từ đó tư vấn có hiệu quả với cấp trên về đường hướng phát triển văn hóa, văn học, nghệ thuật của nước nhà. Tất cả những nhân tố nêu trên đã khích lệ, tiếp lửa giúp tôi vượt qua những gian nan, thách đố để làm trọn bổn phận và chức trách của người lãnh đạo Hội đồng trong 3 khóa vừa qua.
Kỷ niệm mốc lịch sử 20 năm thành lập Hội đồng đáng nhớ này, tôi bày tỏ niềm tin rằng, trên cơ sở những thành tựu đã đạt được cùng những hạn chế, bất cập và các bài học kinh nghiệm được đúc kết, Hội đồng của chúng ta sẽ tiếp tục tiến bước mạnh mẽ hơn, thu hút nhiều hơn trí tuệ của xã hội nhằm tạo ra những bứt phá mới, hiệu quả mới, ngày càng nâng cao vị thế và sức lan tỏa của Hội đồng trên mặt trận văn hóa, văn học, nghệ thuật, xứng đáng với niềm tin của Đảng, Nhà nước, các văn nghệ sĩ, các nhà khoa học và toàn xã hội.
Chúc các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo, các quý vị đại biểu, các đồng chí và đồng nghiệp mạnh khỏe, hạnh phúc và thành công !
Xin trân trọng cảm ơn !